Jongeren en democratische hoop — Epifaan Moment

Hier is een praktische, duidelijke én toepasbare uitleg van hoe je “Gesprekken in kring — democratische hoop in actie” organiseert, specifiek gericht op de rol van jongeren in vernieuwing en participatie, met concrete formats en voorbeelden die je meteen kunt gebruiken.

🌟 Wat is een gesprek in kring?

Een gesprek in kring (circle dialogue) is een manier van samen spreken waarbij iedereen gelijkwaardig is. Er is geen voorkant/achterkant van de ruimte: de vorm ondersteunt democratie.
Doel: veilig, open, eerlijk, participatief.

Het is “democratische hoop in actie” omdat jongeren ervaren dat hun stem ertoe doet, dat ze invloed hebben en dat dialoog werkt.

🧭 HOE DOE JE HET? Stap voor stap

1️⃣ Voorbereiden

• Kies een thema dat jongeren raakt (school, buurt, welzijn, kansen, klimaat, veiligheid).

• Nodig jongeren uit op een manier die hen aanspreekt (WhatsApp, Insta, flyer in jongerencentrum).

• Zorg voor een neutrale, ontspannen plek: kring van stoelen, geen tafels, snacks/water.

2️⃣ Start met spelregels (co-created)

Laat jongeren de regels zelf maken — dit verhoogt eigenaarschap.
Voorbeelden:

• Laat elkaar uitpraten

• Wat hier wordt gezegd blijft vertrouwelijk

• Je mag twijfelen of van mening veranderen

• Geen oordeel, wel nieuwsgierigheid

Schrijf ze zichtbaar op.

3️⃣ Check-in ronde

Korte opening, iedereen zegt één zin.
Voorbeelden:

• “Wat hoop jij dat dit gesprek oplevert?”

• “Hoe zit je er nu bij?”

• “Wat vind jij belangrijk in onze buurt/school?”

Tip: houd het veilig → korte, lichte vraag.

4️⃣ Dialoogmethode gebruiken (3 formats hieronder)

Gebruik een talking piece, rondes of kleine groepjes om iedereen aan bod te laten komen.

5️⃣ Tussentijdse reflectie

Vraag eenvoudig:

• “Wat hoor je steeds terug?”

• “Waar worden jullie enthousiast van?”

• “Wat mag anders?”

6️⃣ Afronden met besluit of actie

Jongeren kiezen één concrete stap.
Voorbeelden:

• een maandelijkse jongerenraad

• een picknick met buurtbewoners

• nieuw idee voor sportveld of jongerencafé

• een sociale media-campagne

• buurt-buddy’s voor nieuwe jongeren

7️⃣ Check-out ronde

Sluit af met één zin:

• “Wat neem je vandaag mee?”

• “Wat ga je morgen anders doen?”

• “Wat heeft je verrast?”

🌱 DE ROL VAN JONGEREN IN VER NIEUWING & PARTICIPATIE

Jongeren brengen:

• nieuwe ideeën

• energie en creativiteit

• directe feedback (“zo werkt het in het echt”)

• andere leefwerelden en ervaringen

• digitale kennis en organisatiekracht

Zij kunnen o.a.:

• meedenken en meebeslissen over wijkprojecten

• problemen signaleren en oplossingen ontwerpen

• evenementen organiseren

• campagnes maken (bijv. mentaal welzijn, veiligheid)

• leeftijdsgenoten mobiliseren voor acties

Voorwaarde: je moet ze écht macht geven → geen symbolische participatie.

📚 FORMATS (werkvormen)

Hier zijn drie superwerkbare formats die veel worden gebruikt in kringgesprekken met jongeren.

FORMAT 1 — Talking Circle (klassiek rondje)

Doel: gelijkwaardigheid, veiligheid, verdieping.

Hoe:

1. Introduceer een talking piece (bal, steen, microfoon).

2. Wie het voorwerp heeft, praat.

3. Iedereen komt aan de beurt.

4. Iedere ronde heeft 1 vraag, zoals:

   • “Wat wil jij veranderen in de wijk/school?”

   • “Wanneer voel jij je gehoord?”

   • “Wat zou jij doen als jij 1 dag de burgemeester was?”

Waarom geschikt voor jongeren:

• Rustig, duidelijk, eerlijk

• Geen discussie → minder angst om “fout” te zijn

FORMAT 2 — Fishbowl (binnenkring/buitenk ring)

Doel: ruimte voor jongerenstemmen + wisselende perspectieven.

Hoe:

1. Maak een binnenkring van 4–6 stoelen.

2. Jongeren beginnen het gesprek in de binnenkring.

3. Overige deelnemers zitten erbuiten en luisteren.

4. Stoelen rouleren: als iemand van buiten wil bijdragen, mag hij/zij één stoel innemen → iemand anders gaat eruit.

5. Thema’s voor jongeren: veiligheid, toekomstkansen, sociale media, diversiteit, stress, opleiding, buurtvoorzieningen.

Waarom geschikt:

• Dynamisch

• Jongeren ervaren centraal staan

• Spanningen worden zichtbaar maar beheersbaar

FORMAT 3 — Wijkontwerp in mini-teams (Co-creatie)

Doel: samen oplossingen bouwen.

Hoe:

1. Verdeel jongeren in kleine groepjes (3–5 per team).

2. Geef per groep een canvas:

   • probleem → oorzaak → idee → eerste actie → wie doet wat → wanneer

3. Laat ze een poster of pitch maken van hun idee.

4. Gezamenlijke kringrond afsluiting: teams pitchen, groep kiest 1–2 acties.

Voorbeelden van jongerenacties:

• Skate-event voor verbinding

• Muziekavond in buurtkamer

• TikTok-campagne tegen pesten

• Peer-support teams op school

• Upcycling-workshop voor de wijk

• Buurt-app voor jongerenactiviteiten

📌 Concreet voorbeeld (kant-en-klaar scenario)

Thema: “Hoe maken we onze wijk beter voor jongeren?”

Setting: buurtkamer, 14 jongeren + 4 volwassenen, kring-opstelling.

1. Check-in:
   Eén woord: “Wat vind jij belangrijk in deze wijk?”

2. Kringronde:
   Vraag: “Waar loop jij tegenaan in de wijk?”
   Iedereen 1 minuut, talking piece.

3. Fishbowl:
   Jongeren binnen, volwassenen buiten → jongeren bepalen de agenda.

4. Co-creatie teams:
   Jongeren bedenken 3 oplossingen.
   Voorbeeldresultaten:

   • veilige hangplek (licht, wifi, voetbaltafels)

   • buurtfestival door jongeren

   • jongeren-energiecrew voor zonnepanelen op scholen

5. Gezamenlijk besluit:
   Eén project wordt gekozen, jongeren bepalen wie meedoet.

6. Check-out:
   “Wat ga jij morgen doen voor dit idee?”

Wil je ook een:

• trainingshandleiding,

• powerpoint format,

• werkboek voor jongeren,

• of een stap-voor-stap draaiboek voor jouw organisatie? 

Zeg maar wat je nodig hebt — neem nu actie…